Wielki atlas roślin Polski
NAGONASIENNE / IGLASTE / SOSNOWCE / SOSNOWATE / Sosna /
Sosna górska (kosodrzewina)
(Pinus mugo Turra)
Rozmieszczenie geograficzne
Występuje na terenach pasm górskich Europy Środkowej i Południowej w piętrze kosówki powyżej regla górnego a poniżej piętra hal. W Polsce: Tatry, Sudety, Babia Góra i Pilsko.
Gatunek rodzimy.
Pokrój
Przeważnie krzew o masywnych gałęziach, które płożą się po ziemi, wznoszą ku górze lub wyrastają na boki. Pokrój zmienny, silnie zależny od podgatunku i siedliska. U starszych drzew korona luźna. Pień niski, płożący, o wysokości do 3,5 m.
Kora
Ciemnoszara, lekko spękana, nie łuszczy się. Pędy nagie, młode zielone, następnie drewnieją przybierając barwę brązową.
Liście
Szpilki wyrastają po 2 z krótkopędu, mają długość 3-8 cm i ciemnozielony kolor z połyskiem. Są krótsze i grubsze niż u sosny zwyczajnej, sztywne. Ułożone są gęsto wokół całego obwodu pędu.
Kwiaty
Rozdzielnopłciowe, rozmieszczone jednopiennie, wiatropylne, zebrane w szyszeczki podobne do występujących u sosny zwyczajnej (męskie nieco smuklejsze i dłuższe), żeńskie mają purpurowofioletowy kolor. Okres kwitnienia: maj - czerwiec.
Szyszki
Męskie szyszki cylindryczne, długości 10 mm, żółto-czerwone. Szyszki żeńskie początkowo żółto-zielone do purpurowych. Osadzone pojedynczo lub po 2-3 koło siebie, siedzące. Dojrzała szyszka ma średnio 5 cm długości i 2,5 cm szerokości. Tarczki szyszek z wyrostkiem, często zakończonym cienkim kolcem, czarno obrzeżone. Młode szyszki pokryte niebieskawym lub fioletowym nalotem, dojrzałe brązowieją.
Korzeń
System korzeniowy głęboki, bardzo mocno utwierdzający roślinę w podłożu.
Na terenie Polski podlega ścisłej ochronie.