Powrót

 

 

 

 

 

Wielki atlas roślin Polski

 

OKRYTONASIENNE / BUKOWCR / BRZOZOWATE / Olsza

Olsza szara
(Alnus incana L.)

Rozmieszczenie geograficzne

Drzewo lub duży krzew naturalnie występujący w całej Europie, Kaukazie i zachodniej Syberii. W Polsce pospolita na pogórzu sięgając po regiel dolny, rozprzestrzeniła się wzdłuż dolin rzek. Obecnie występuje często na całym niżu, rozpowszechniona w dużym stopniu przez leśników, przez których sadzona była w lasach na siedliskach łęgowych.
Gatunek rodzimy.

Pokrój

Bardzo zmienny w zależności od biotopu, duży wielopniowy krzew lub niewielkie drzewo, wyjątkowo do 20 m.

Kora, pędy

Pień o gładkiej, szaropopielatej korze. Młode pędy szaro owłosione, o słabo widocznych przetchlinkach. Pąki przylegające, okryte 3 łuskami, zawsze suche, osadzone na krótkich trzoneczkach (cecha bardzo charakterystyczna dla gatunku).

Liście

Opadające na zimę, skrętoległe, do 10 cm długości, o brzegach podwójnie wcinano piłkowanych, ostro zakończone, u nasady zaokrąglone. Z wierzchu ciemnozielone, pod spodem szarozielone do niebieskawych. Młode filcowato owłosione, starsze tylko na nerwach. Jesienią nie przebarwiają się tylko trochę jaśnieją i opadają zielone. Unerwienie pod spodem odstające, z 8-14 parami nerwów bocznych.

Kwiaty

Roślina jednopienna, kwitnie od marca do kwietnia, na długo przed rozwojem liści (ok. 2 tygodnie przed olszą czarną). Kotki męskie znajdują się na szczytach gałązek, kwiatostany żeńskie w kątach liści. Dojrzewając przekształcają się w owalne "szyszeczkowate" owocostany o długości do 1,5 cm, powstałe ze zrośnięcia przysadek i podkwiatków. Kwiaty męskie zebrane w kotkowate kwiatostany. Kotki zgrupowane po 3-4 sztuki, zwisające na zdrewniałych szypułkach, walcowate, długości 7-9cm, zawiązują się zielone (różnica koloru w stosunku do olszy czarnej) już latem poprzedniego roku i zimują na drzewie, zakwitając w drugiej połowie marca następnego roku zabarwiają się najpierw na czerwonobrązowo, potem na żółtobrązowo. Kwiaty żeńskie zebrane w maleńkie, szyszeczkowate kwiatostany osadzone na bardzo krótkich trzoneczkach lub siedzące (różnica w stosunku do olszy czarnej!). Szyszeczki jajowate, długości zaledwie 2-5mm, ciemnobordowe, zawiązują się już latem poprzedniego roku (podobnie jak kwiatostany męskie), w trakcie dojrzewania zielenieją.
Okres kwitnienia:  marzec - kwiecień.

Owoce

Wąsko oskrzydlony orzeszek.

Korzeń

System korzeniowy płytki do średnio głębokiego, rozległy, bardzo dobrze rozwinięty (doskonale nadaje się do umacniania zboczy), wytwarzający dużą ilość odrośli korzeniowych.

Siedlisko

Porasta głównie żwirowe trasy wzdłuż górskich strumieni tworząc tzw. olszynki, występuje też w górskich lasach łęgowych, na zabagnionych zboczach. Radzi sobie nawet na dość suchych stanowiskach, takich jak nasłonecznione górskie zbocza i rumowiska skalne.


Copyright © 2013 Kris1304