Wielki atlas roślin Polski
OKRYTONASIENNE / JASNOTOWCE / BIGNONIOWATE / Surmia
Surmia wielkokwiatowa
(Catalpa speciosa Ward.)
Inne nazwy: surmia okazała, katalpa wytrzymała.
Rozmieszczenie geograficzne
Pochodzi z cieplejszych obszarów południowo-wschodnich rejonów USA. Jest uprawiany w wielu krajach świata, również w Polsce.
Gatunek obcy. W Polsce uprawiany.
Pokrój
Średniej wielkości drzewo liściaste o dość egzotycznym wyglądzie. Posiada przeważnie nisko rozgałęziony pień i szeroką, parasolowatą koronę z malowniczo powyginanymi konarami. Pień gruby i krótki, nisko rozgałęziony, często krzywy, u starych drzew czasami skręcony wokół osi. Korona szeroka, parasolowata, luźna. Konary grube i długie, rozłożyste.
Kora, pędy
Kora brązowawa do szarobrunatnej (zwykle nieco ciemniejsza niż u surmii bignoniowej), u starych drzew głęboko podłużnie bruzdowana.
Liście
Blaszkowate, pojedyncze, wyróżniają się ogromnymi rozmiarami; ich długość wynosi przeważnie 20-30 cm. Blaszka sercowata z wydłużonym i często haczykowato zagiętym wierzchołkiem, praktycznie nigdy nie posiada bocznych wierzchołków. Kolor młodych liści jaskrawo jasnozielony (w odróżnieniu od czerwonobrązowych młodych liści surmii bignoniowej i pośredniej), dojrzałych - matowozielony, z dołu liście krótko i szorstko, biało owłosione. Ustawienie naprzeciwległe (pary liści ustawione nakrzyżlegle) lub w okółkach po 3 sztuki na długich, kilkunastocentymetrowych ogonkach.
Kwiaty
Obupłciowe, owadopylne, zebrane po 10-30 sztuk w stojące na wierzchołkach pędów, szerokostożkowate kwiatostany. W porównaniu do innych gatunków surmii, kwiatostany są szerokie i krótkie, zbudowane ze stosunkowo niewielkiej liczby kwiatów. Pojedyncze kwiaty są natomiast największe i najbardziej efektowne spośród występujących u surmii - posiadają one średnicę 3-6cm, są rurkowato-dzwonkowate, dwuwargowe, zrosłopłatkowe, z 5-łatkową, rozpostartą na końcu rurką korony, białe, wewnątrz z licznymi bordowymi prążkami utworzonymi z drobnych, rozproszonych kropek oraz nielicznymi żółtymi plamkami sygnałowymi.
Okres kwitnienia: czerwiec - lipiec.
Owoce
Cylindryczne, często lekko łukowato zakrzywione strąkokształtne łuszczyny z nasionami, bardzo długie (30-45 cm) i dość cienkie (choć grubsze niż u innych surmii; osiągają 1-1.5cm średnicy), grubościenne, tworzone mniej licznie niż u s. bignoniowej, żółtej i pośredniej.
Korzeń
System korzeniowy sercowaty. Korzenie grube i mięsiste, słabo rozgałęzione, wrażliwe na uszkodzenia mechaniczne.
Siedlisko
Roślina ozdobna, sadzona w ogrodach i parkach jako drzewo ozdobne. Ma ładny pokrój i piękne liście, które są główną ozdobą tej rośliny przez całe lato. Atrakcyjne są także kwiaty i owoce.