Wielki atlas roślin Polski
OKRYTONASIENNE / JASNOTOWCE / BIGNONIOWATE / Surmia
Surmia zwyczajna
(Catalpa bignonioides Walter)
Inne nazwy: katalpa zwyczajna, surmia bignoniowa.
Rozmieszczenie geograficzne
Pochodzi z cieplejszych obszarów południowo-wschodnich obszarów USA.
Gatunek obcy. W Polsce uprawiany.
Pokrój
Nieduże drzewo liściaste o dość ezgotycznym pokroju z krótkim, najczęściej mocno wykrzywionym pniem i rozłożystymi konarami podtrzymującymi szeroką, nieco parasolowatą koronę Pień średniej grubości do grubego, zwykle krzywy i krótki, nisko rozgałęziony, u starych drzew czasami skręcony wokół osi. Korona szeroka (do 10 m), parasolowato sklepiona, luźna. Konary grube i długie, rozłożyste, zaczynające się na niewielkiej wysokości, stosunkowo rzadko rozstawione, w dolnej części niemal poziomo rozpostarte, często mocno i nieregularnie powyginane i/lub skręcone. Gałęzie kruche.
Kora, pędy
Kora jasnobrązowa do szarobrązowej (czasami z czerwonawym odcieniem), dość głęboko podłużnie bruzdowana. Młode (tegoroczne) pędy żywo ciemnozielone, pędy roczne pomarańczowobrązowe do szarobrązowych, grube, rozszerzone w węzłach, posiadają bardzo duże blizny liściowe z wyraźnie widocznymi wiązkami przewodzącymi. Pąki wyrastające nad bliznami liściowymi, bardzo drobne, kuliste, rudobrązowe. Pąków szczytowych brak.
Liście
Blaszkowate, pojedyncze. Wyróżniają się ogromnymi rozmiarami; ich długość wynosi przeważnie 20-30 cm, a czasami może przekraczać nawet 35cm przy niewiele mniejszej szerokości! Blaszka sercowata z lekko zaznaczonym centralnym wierzchołkiem i czasami (choć rzadko) jednym lub dwoma dodatkowymi, małymi, bocznymi wierzchołkami, całobrzega. W młodości liście brązowoczerwone, potem matowo jasnozielone, z dołu puszyście, miękko owłosione.
Kwiaty
Obupłciowe, owadopylne, zebrane na szczytach pędów po 20-40 sztuk w stojące, wąskostożkowate kwiatostany długości do 20 cm. Pojedyncze kwiaty bardzo ozdobne, rurkowato-dzwonkowate, dość duże - o średnicy 2.5-4 cm, dwuwargowe, zrosłopłatkowe, z 5-łatkową, rozpostartą na końcu rurką korony, białożółtawe, wewnątrz z licznymi bordowymi prążkami utworzonymi z drobnych, rozproszonych kropek oraz nielicznymi żółtymi plamkami sygnałowymi.
Okres kwitnienia: czerwiec - lipiec.
Owoce
Cylindryczne, często lekko łukowato zakrzywione, strąkopodobne łuszczyny z nasionami, bardzo długie (20-40 cm) i cienkie (5-8 mm średnicy), cienkościenne.
Korzeń
System korzeniowy sercowaty. Korzenie grube i mięsiste, słabo rozgałęzione, wrażliwe na uszkodzenia mechaniczne.
Siedlisko
Roślina ozdobna, sadzona w ogrodach i parkach jako drzewo ozdobne. Ma ładny pokrój i piękne liście, które są główną ozdobą tej rośliny przez całe lato. Atrakcyjne są także kwiaty i owoce.