Arcydzięgiel litwor
(Angelica archangelica)
Gatunek rodzimy.
RODZINA: Selerowate
Łodyga gruba, naga, bruzdowana, rozgałęziona, pusta w środku w międzywęźlach.
Liście duże, 3-4-krotnie pierzaste liście osadzone na długich ogonkach. Mają rozdęte pochwy liściowe. Poszczególne listki
są jajowate, na brzegu nierówno wcinane, ciemnozielone, od spodu sinozielone.
Kwiaty drobne, zebrane w duże, kuliste baldachy złożone, zielonkawo-żółte. Kielich o pięciu niewyraźnych ząbkach. Płatków korony
pięć, o długości ok. 1,5 mm. Pręcików pięć. Słupek dolny, z dwiema szyjkami. Pokryw brak, pokrywki płaskie i równowąskie,
o długości mniej więcej takiej, jak baldaszki.
SIEDLISKO: Rośnie na wilgotnych łąkach na terenach górzystych, także w zaroślach, nad brzegami potoków.
W Polsce w Sudetach i Karpatach.
OKRES KWITNIENIA: Maj - lipiec.
WYSOKOŚĆ: 120 - 200 cm
Roślina lecznicza: zawiera olejek eteryczny do 1,5% (felandren, terpeny, pinen), kwas walerianowy, kwas angelikowy,
kwas metyloetylooctowy i kwas oksypentadecylowy, seskwiterpeny, kumaryny, flawonoidy, garbniki.
Ochrona częściowa.