wersja 02/2013
(Verbascum thapsus)
Gatunek rodzimy.
RODZINA: Trędownikowate
Łodyga - w pierwszym roku wykształca przyziemną rozetę okazałych liści osiągających do 0,5 m długości. W drugim roku wyrasta prosty,
wzniesiony pęd osiągający 1-2 m wysokości. W dolnej części gęsto ulistniony, w górnej zwieńczony długim kwiatostanem. Wszystkie organy wegetatywne rośliny oraz kielichy kwiatów i owoce pokryte są gęstymi, gwiazdkowatymi włoskami.W pierwszym roku skrócona, w drugim
wyrasta jako prosto wzniesiona i zwykle nierozgałęziona. Łodyga osiąga 2-2,5 cm średnicy i bardzo rzadko rozgałęzia się (zwykle w obrębie
lub tuż pod kwiatostanem), zazwyczaj po uszkodzeniu wierzchołka. Łodyga z czasem drewnieje, a po kwitnieniu i owocowaniu zamiera
i ciemnieje. Zwykle stoi martwa do wiosny lub lata następnego roku.
Liście podłużnie eliptyczne, zaostrzone (górne lancetowate), słabo, niewyraźnie karbowane, grube i kutnerowato, srebrzyście owłosione.
Na skróconym pędzie jednorocznym są okazałe (do 50 cm długości i 14 cm szerokości). Na pędzie drugorocznym liście są ułożone skrętolegle,
długo zbiegają wzdłuż międzywęźli i oskrzydlają łodygę. Znacznie różnią się w zależności od wysokości osadzenia na pędzie - najniższe
liście są okazałe i krótkoogonkowe, wyższe są coraz mniejsze wraz z wysokością i mają siedzącą, mniej wyraźnie zbiegającą nasadę.
Kwiaty zebrane w szczytowe, długie, wąskie, zbite grono. Są zebrane w pęczki po 2-5 i niemal siedzące - szypułki osiągają tylko
2 mm długości. Kwiaty są 5-krotne i słabo grzbieciste. Korona lejkowata o średnicy 12-20 mm (do 30 mm u podgatunku crassifolium),
z pięciu wolnych, jasnożółtych płatków (ciemniejszych od wewnątrz, u formy candicans - białych[17]), z którymi połączone są pręciki.
Kielich z 5 zrośniętych u nasady działek. Nitki trzech pręcików krótszych są białawo owłosione. Słupek pojedynczy, na szczycie
znamię krótkie, nerkowato półkuliste. Zalążnia górna.
SIEDLISKO: Pola, przydroża, brzegi lasów.
OKRES KWITNIENIA: Lipiec - wrzesień.
WYSOKOŚĆ: 100 - 200 cm
UWAGI: Pięć pręcików dwusilnych tj. zróżnicowanych na dwa dłuższe i trzy krótsze, przy czym pierwsze są usytuowane niżej,
a drugie wyżej w kwiecie osadzonym bocznie na łodydze. Dłuższe są 3-4 razy dłuższe od ich zbiegających po nitce (zrośniętych z nią)
pylników (to ważna cecha taksonomiczna, ponieważ podobne gatunki - dziewanna wielkokwiatowa i kutnerowata mają nitki
co najwyżej tylko 2 razy dłuższe od pylników), a ich nitki są nagie.