Jemioła pospolita
(Viscum album)
Gatunek rodzimy.
RODZINA: Sandałowcowate (Santalaceae)
WYSTĘPOWANIE: Występuje na terenie niemal całej Europy oraz w południowej i zachodniej Azji. W Polsce gatunek często spotykany.
Łodyga zielona, niekorkowaciejąca, rozgałęziająca się pseudodychotomicznie (nibywidlasto). Rozbudowany system ssawek
rozrastający się w gałęziach drzewa dostarcza roślinie wody i soli mineralnych. System ssawek składa się ze ssawek
biegnących między korą i drewnem oraz odgałęzień wtórnych wrastających w drewno
Liście grube i skórzaste, szerokolancetowate, tępo zakończone, nakrzyżległe. Zrośnięte nasadą po 2. Przez większą część
roku intensywnie zielone, zimą przybierają odcień oliwkowy (są zimotrwałe).
Kwiaty - roślina dwupienna z jednopłciowymi kwiatami, niezdolna do samozapylenia. W strukturze płci stwierdzono dominację
osobników żeńskich nad męskimi. Kwiaty są żółtawe i niewielkie (2-3 mm średnicy), zebrane w grupy usytuowane
w rozwidleniach gałązek. Okwiat niezróżnicowany. Kwiaty mają miłą woń i wydzielają duże ilości nektaru.
Pyłek przenoszą owady.
SIEDLISKO: Jest to roślina półpasożytnicza, sama syntetyzuje substancje odżywcze, podczas gdy wodę i sole mineralne pobiera
od drzewa-żywiciela. Wykazuje wyraźne zróżnicowanie jeśli chodzi o preferencje drzewa-gospodarza, przy czym istotne różnice
pod tym względem wykazują poszczególne podgatunki. Zasiedla drzewa, które ukończyły co najmniej 20 lat. Wykazuje także
preferencje wobec drzew rosnących na glebach zasobnych w węglan wapnia.
OWOCE: Białe (u niektórych podgatunków żółtawe), okrągłe (u niektórych podgatunków jajowate) nibyjagody z niewielkimi
owocami właściwymi ("nasionami") w środku, w grupach po 2-6. Każde "nasiono" zawiera od 1 do 3 zarodków (poliemrionia)
. "Owoce" utrzymują się na gałązkach przez całą zimę.
OKRES KWITNIENIA: Luty - kwiecień.
WYSOKOŚĆ: do 100 cm.
Roślina lecznicza: Wyciąg z pędów i liści stosuje się pomocniczo w leczeniu choroby nadciśnieniowej, ponieważ obniża ciśnienie
tętnicze krwi, działając bezpośrednio na serce. Stosowany przy podwyższonym ciśnieniu krwi lub jego zmianach
pod wpływem bodźców psychicznych, w okresie pokwitania, pomocniczo przy miażdżycy.
UWAGI: Podgatunki: - Jemioła pospolita typowa (Viscum album L. ssp. album) - owoc biały i kulisty, pestka trójgraniasta lub sercowata.
Rośnie na drzewach liściastych, ale nie wszystkich. Najczęściej i najobficiej porasta topole i brzozy, rośnie także na lipach,
robiniach akacjowych, klonach, jabłoniach, gruszach, jarzębinach. Nie rośnie na buku zwyczajnym, jesionie wyniosłym (choć na
pensylwańskim już tak), rodzimych gatunkach dębów (czyli dębie szypułkowym i bezszypułkowym). - Jemioła pospolita rozpierzchła
(V. album ssp. austriacum (Wiesb.) Volim., syn. V. austriacum Wiesb. ex Dichtl, V. laxum Boiss. & Reut.) - owoc żółty
z eliptyczną pestką. Liście znacznie węższe niż w podgatunku typowym oraz żółto-zielone. Rośnie na sosnach, rzadziej
na modrzewiach i świerkach. Występuje rzadziej niż podgatunek typowy, w wielu miejscach jest bardzo rzadka lub jej brak.
- Jemioła pospolita jodłowa (V. album ssp. abietis (Wiesb.) Abrom, syn. V. abietis Fritsch) - owoc jajowaty i biały,
z eliptyczną pestką. Liście większe - do 8 cm długości i 3 cm szerokości. Rośnie tylko na jodłach. Najrzadszy z podgatunków
spotykanych w Polsce.