Wielki atlas roślin Polski

Pokrój

Bardzo wysokie drzewo liściaste o wysmukłym, klasycznym pokroju. Posiada prosty i regularny pień oraz wysoko wysklepioną, luźną i prześwitującą koronę. Pień wysoki i prosty, zwykle regularnie walcowaty (bez większych wgłębień i deformacji), prawie zawsze pojedynczy, osiąga dużą grubość. Korona średnio szeroka, luźna i prześwitująca.

 

 

 

Kora, pędy

Kora młodych drzew najpierw oliwkowozielona i gładka, potem popielata do srebrzystoszarej i nadal gładka, z wiekiem staje się brunatnoszara do czarniawej i niezbyt głęboko, podłużnie bruzdowana. Gęste bruzdy tworzą na pniu i starych konarach charakterystyczny dla jesionów, siatkowaty wzór. Młode pędy grube, nieco spłaszczone i wyraźnie rozszerzone w węzłach, początkowo żywozielone, potem jasnoszare i punktowane białawymi przetchlinkami, nagie. Pąki bardzo charakterystyczne - matowoczarne, szczytowy duży i gruby, szerokostożkowaty, często czterokanciasty, ostro zakończony, okryty czterema łuskami, dwa boczne (naprzeciwległe) w kątach liści zazwyczaj mniejsze, półkuliste lub szerokostożkowate, dwu-łuskowe.

Liście

Blaszkowate, nieparzystopierzaste, złożone z 9-11 listków, duże, długości całkowitej 20-30 cm. Listki wąskoeliptyczne, na końcu długo zaostrzone, długości 4-10 cm, o ostro, ale płytko karbowano-piłkowanym brzegu, jasno- do ciemnozielonych, nagie (z wyjątkiem środkowego nerwu na spodzie), prawie siedzące (z wyjątkiem listka szczytowego mającego nieco dłuższy ogonek). Ustawienie naprzeciwległe na długich ogonkach.

 

Kwiaty

Obupłciowe (rzadziej rozdzielnopłciowe), rozmieszczone jednopiennie (rzadziej dwupiennie), głównie wiatro-, ale też częściowo owadopylne (nawet na jednym osobniku mogą występować zarówno kwiaty rozdzielno-, jak i obupłciowe oraz wiatro- i owadopylne), zebrane w gęste, wiechowate kwiatostany tworzące się na szczytach jednorocznych pędów. Pojedyncze kwiaty bardzo drobne i niepozorne, nie posiadające w ogóle okwiatu (ani korony, ani kielicha). Kwiaty męskie z 2-3 purpurowymi pylnikami na krótkich nitkach. Kwiaty żeńskie z jedną zalążnią o dwupłatkowym, purpurowym znamieniu.
Okres kwitnienia:  Kwiecień - maj.

Owoce

Tzw. samary - pojedyncze, języczkowate skrzydlaki zebrane w gęste wiązki. Są tworzone w bardzo dużych ilościach. Składają się z jednonasiennego, płaskiego orzeszka opatrzonego języczkowatym, wąsko zaostrzonym u podstawy i łagodnie zaokrąglonym przy końcu skrzydełkiem długości 2.5-4 cm. Kolor skrzydlaków w młodości intensywnie zielony, następnie żółtawy, po dojrzeniu - jasnobrązowy.

 

Korzeń

System korzeniowy palowy płaski, mimo to dosyć głęboki i bardzo rozległy. Korzenie silne.

Siedlisko

Przede wszystkim niże, rzadziej góry. Występuje głównie w lasach łęgowych, rzadziej w innych lasach liściastych i mieszanych. Rośnie jako domieszka, najczęściej z olszą i dębem, nie tworzy czystych drzewostanów. Gatunek posiadający duże wymagania co do gleby i nasłonecznienia, za to bardzo tolerancyjny pod względem temperatury. Jest mrozoodporny, ale równocześnie ze wszystkich rodzimych drzew najbardziej wrażliwy na późne wiosenne przymrozki.