Wielki atlas roślin Polski

Pokrój

Wysoki, wielopniowy krzew liściasty o miotlastej koronie. Pień wielokrotny, poszczególne pnie składowe stosunkowo proste, niezbyt grube, zorientowane lekko ukośnie. Korona szeroka, wachlarzowato rozszerzająca się ku górze, wysoko wysklepiona, miotlasta, gęsto ulistniona.

 

Kora, pędy

W młodości początkowo popielata i pokryta rzadkimi, szczeciniastymi włoskami koloru czarnego, potem błyszczącobrązowa z poziomymi, jasnymi przetchlinkami, z czasem staje się popielatoszara. Zawsze pozostaje cienka i stosunkowo gładka, tylko u podstawy starych pni może być delikatnie spękana lub łuszczyć się cienkimi pasemkami. Młode pędy okrągłe w przekroju, dość cienkie, szare do czerwonobrunatnych, pokryte ciemnymi, szczeciniastymi włoskami i gruczołkami. Pąki zielonkawe (łuski po stronie pędu) do brunatnych (łuski nasłonecznione), z ciemno obrzeżonymi, gładkimi łuskami, wierzchołkowe szerokojajowate, zaokrąglone.

Liście

Blaszkowate, pojedyncze. Blaszka okrągława do szeroko odwrotnie jajowatej, u nasady lekko sercowata, na końcu z krótkim, acz wyraźnie zaznaczonym wierzchołkiem, dość duża - o średnicy 8-12 cm, na brzegu głęboko i ostro podwójnie piłkowana (czasami częściowo wrębna), matowo zielona, miękka i delikatna w dotyku, z góry lekko pomarszczona, początkowo obustronnie miękko owłosiona, z czasem na wierzchu łysiejąca. Ustawienie skrętoległe na krótkich, ok. 1 cm, gruczołkowato owłosionych ogonkach.

 

Kwiaty

Rozdzielnopłciowe, rozmieszczone jednopiennie, wiatropylne. Kwiaty męskie zebrane w kotkowate kwiatostany. Kotki zwisające bez szypułek w grupach po 2-4 sztuk, podłużne, długości do 10cm, żółtawe, tworzą się latem, zimują na drzewie, po czym zakwitają już w lutym następnego roku. Pojedyncze kwiaty bardzo drobne i niepozorne, bez okwiatu. Kwiaty żeńskie pojedyncze, nieco większe niż męskie, rozwijają się parami na krótkopędach, są ukryte w pąkach tak, że na zewnątrz są widoczne tylko ich maleńkie, jaskraworóżowe znamiona.
Okres kwitnienia:  Luty - marzec.

 

Owoce

Tzw. orzechy laskowe - jednonasienne, bezbielmowe orzechy ze zdrewniałą owocnią (skorupką), otoczoną przez głęboko i nieregularnie ząbkowaną (postrzępioną), jasnozieloną okrywę. Okrywa powstaje ze zrośnięcia trzech podkwiatków. Skorupka początkowo biała i dość miękka, po dojrzeniu staje się jasnobrązowa i zdrewniała, ma podługowaty lub okrągławy kształt, jej długość wynosi 2-4 cm, w miejscu zrośnięcia z okrywą posiada charakterystyczne znamię.

Korzeń

System korzeniowy płytki, z nielicznymi sięgającymi głębiej korzeniami głównymi oraz licznymi znajdującymi się płytko pod powierzchnią ziemi (kilka do kilkunastu cm) delikatnymi i cienkimi korzeniami bocznymi.

Siedlisko

Rośnie głównie w rzadkich, jasnych lasach liściastych, gdzie stanowi najwyższą część podszytu. Poza tym częsta w zadrzewieniach śródpolnych, nad brzegami rzek, na stokach, nieużytkach. Roślina pionierska, posiadająca bardzo małe wymagania i dobrze przystosowująca się do różnych warunków. Lubi gleby lekko podmokłe, ale dobrze radzi sobie także na suchych, jest bardzo tolerancyjna pod względem oświetlenia.