Wielki atlas roślin Polski

Pokrój

Duże drzewo liściaste. Jeśli rośnie samotnie, bez konkurujących z nim innych drzew, to pień ma zazwyczaj krótki, a koronę szeroko rozbudowaną; w przeciwnym wypadku drzewo ma wyższy i szczuplejszy pokrój. Pień osiąga wysokość 25-35 metrów, do 2 metrów średnicy.

 

Kora, pędy

Kora gładka, srebrzystoszara, pokryta rozrzuconymi, wyraźnymi, nierównomiernymi bruzdami. U młodych drzew bardzo jasna, srebrzystobiała do jasnopopielatej, długo pozostaje zupełnie gładka, z czasem staje się nieco ciemniejsza - popielatoszara do szarobrunatnej i podłużnie, dość płytko spękana (u starych drzew może być głęboko bruzdowana). Młode pędy grube, błyszczące, najpierw czerwonawozielone, potem szaro- lub żółtobrązowe, nagie. Pąki wierzchołkowe duże, półkuliste, boczne znacznie mniejsze, kuliste lub szerokojajowate, odstające od pędu, często osadzone parami nad dużą blizną. Łuski pąkowe filcowato owłosione, szaropopielate do szarobrunatnych (czasem nawet brunatnoczarne).

Liście

Naprzeciwległe, długości 25-40 cm, nieparzystopierzaste z 5-9 równowąskimi listkami. Największe trzy znajdują się u szczytu i mają 10-18 cm długości i 6-8 cm szerokości (para przy podstawie ma jedynie 5-8 cm długości). Rozwijają się stosunkowo późno, na przełomie kwietnia i maja.

 

Kwiaty

Kwiaty męskie w postaci zwisających kotków długości 5-10 cm; żeńskie zgrupowane po dwa do pięciu (i więcej) na jednorocznych krótkopędach. Bardzo wyraźna dichogamia wyklucza zapłodnienie w obrębie jednego drzewa.
Okres kwitnienia:  kwiecień - maj.

 

Owoce

Kulisty lub lekko owalny nibypestkowiec. Zewnętrzna warstwa owocni stanowi mięsistą, zieloną okrywę, łatwo odpadającą jesienią. Wewnętrzna część owocni, czyli endokarp, tworzy zdrewniałą skorupę. Nasiono otoczone błoniastą łupiną, potocznie zwane jądrem, stanowi jadalną część owocu. Dojrzałe owoce orzecha włoskiego mają kształt owalny, długość 4-5 cm i średnicę 3-4 cm i powszechnie nazywane są orzechami. Nasiona są jadalne, niezwykle smaczne i kaloryczne - zawierają aż 60% tłustego, nieschnącego oleju. Ponadto posiadają dużą ilość witamin, w tym szczególnie witaminy E i witamin z grupy B (B3, B5, B6) oraz soli mineralnych potasu, fosforu i magnezu.

 

Korzeń

System korzeniowy głęboki i rozłożysty, z bardzo grubymi korzeniami głównymi i dużą ilością cienkich korzeni rozrastających się płytko pod powierzchnią ziemi.

Siedlisko

Należy do gatunków światłolubnych, wymagających do bujnego rozrostu dobrego nasłonecznienia. Drzewa szczepione zaczynają owocowanie względnie wcześnie (ok. 5-6 roku życia) i owocują do 150 - 200 lat. Drzewa na własnych korzeniach są bardzo długowieczne i owocują do 400, 500 lat.

Roślina lecznicza

Działanie: liście i zielone łupiny mają właściwości przeciwbakteryjne i przeciwzapalne, a także przeciwbiegunkowe i przeciwkrwotoczne. Ze względu na dużą ilość garbników polecane są jako środek ściągający w zaburzeniach żołądkowo-jelitowych. Odwar stosuje się w stanach zapalnych gardła i jamy ustnej, oraz do przemywania i okładów przy trądziku, liszajach, oparzeniach. Zielone orzechy niszczą pasożyty układu pokarmowego. Napar z kory jest środkiem łagodnie przeczyszczającym. Ze względu na zawartość nienasyconych kwasów tłuszczowych owoce orzecha włoskiego zalecane są w diecie przeciwmiażdżycowej.